4 tips voor back-upmogelijkheden: gratis, lokaal en in de cloud

Na jaren van inspanning is je historische roman eindelijk klaar om ingediend te worden voor de Pulitzer Prijs! Dankzij grondig onderzoek en honderden bronnen sta je op het punt je werk naar de uitgever te sturen. Maar net als je de laatste hand legt aan het dankwoord, slaat het noodlot toe: een stroomstoring vernietigt je harde schijf, en al je kostbare bestanden, inclusief je roman en foto's van je kleinkinderen, zijn verdwenen.

Dit hartverscheurende scenario komt helaas regelmatig voor. Computers kunnen falen op de meest ongelukkige momenten, en het is niet de vraag óf, maar wanneer dit zal gebeuren. Het benadrukt het belang van regelmatige back-ups, een essentiële stap om gegevensverlies te voorkomen.

In dit artikel verkennen we verschillende back-upmogelijkheden, inclusief gratis opties die Windows en MacOS bieden. We bespreken de voor- en nadelen om je te helpen de beste keuze voor jouw situatie te maken. Laten we beginnen met de gratis ingebouwde functies van de twee belangrijkste besturingssystemen: Windows en MacOS.

1. Gratis ingebouwde back-up functie van Windows 11

Windows miste lange tijd een back-up functie, maar hier is enige maanden terug verandering in gekomen: Het is nu mogelijk om de app Windows Back-up  te gebruiken. Deze is onder de startknop te vinden en maakt een back-up van je bestanden naar de cloud-opslag van jouw eigen OneDrive. Hierin zitten gelijk 2 nadelen van deze app:

1. Je hebt een Microsoft account nodig.
2. Je moet verplicht OneDrive cloudopslag te gebruiken. Voor de meeste mensen is 5 GB te weinig en dus moet je alsnog betalen. 

De standaard en gratis 5 GB opslagruimte van OneDrive

Standaard is de (gratis) opslagruimte van OneDrive beperkt tot een magere 5GB: dit klinkt misschien heel aardig, maar met een normale hoeveelheid documenten, PowerPoint-presentaties en muziek- en video-bestanden is dit in een mum van tijd vol, vooral als je trouw een groeiend archief bijhoudt van alles wat je in de loop der jaren vergaart. Heb je echter een Microsoft 365 abonnement, dan heb je een indrukwekkende 1TB aan opslagruimte: genoeg voor een enorme hoeveelheid data. 

OneDrive zelf is een synchronisatietool, geen back-up oplossing

Het is belangrijk om te onthouden dat OneDrive zélf geen back-upoplossing is: Met OneDrive kun je bestanden opslaan en synchroniseren zodat je op elk gekoppeld apparaat toegang hebt tot die bestanden. Deze tool is handig voor het opslaan, openen en delen van bestanden, maar het is geen back-up. Een back-upoplossing biedt naast opslag ook versiehistorie, een controle op jouw back-uparchief, biedt mogelijkheden voor opslag op verschillende locaties en vaak ook beveiliging tegen gevaren zoals ransomware of virussen. Ondrive op zichzelf is dus NIET de tool om jezelf te beschermen tegen ransomware of virussen, maar kan wél de opslagruimte bieden voor het opslaan van jouw Windows 11 back-up.

Windows backup

Windows Backup biedt een rechttoe-rechtaan interface die niet veel te raden overlaat: via Start  > Instellingen  > Accounts  > Windows-back-up kan je de gewenste mappen selecteren, en ook gelijk je apps en instellingen van Windows meenemen. Verder zijn de mogelijkheden beperkt: het is niet mogelijk om een back-up-frequentie in te stellen en ook zijn er geen geavanceerde opties voor versiebeheer om eerdere versies van een bestand terug te zetten. Het lijkt dus meer gebouwd te zijn als een migratietool om alles van jouw oude computer over te zetten naar jouw nieuwe PC.

2. Gratis ingebouwde back-up functies van MacOS

Al jarenlang wordt MacOS geleverd met een eigen back-upoplossing, met de toepasselijke naam Time Machine (‘tijdmachine’). Met dit programma kun je een back-up maken van je gehele computer, een harde schijf, afzonderlijke mappen of bestanden, naar een lokale externe harde schijf. Hoe vaak je een back-up maakt kan je zelf instellen; standaard maakt het programma verschillende back-ups per uur, dag en week. Het is niet mogelijk om naar de cloud een back-up te maken; wel is het mogelijk om naar een netwerkschijf te backuppen, mits aanwezig.

De noodzaak van een harde schijf bij MacOS

Daarnaast heb je voor de back-up een harde schijf nodig die qua grootte minimaal 2x de totale opslag van jouw Mac is: heb je bijvoorbeeld twee harde schijven in je Mac van elk 2TB, in totaal 4TB, dan heb je dus een extern medium van 8TB nodig. Dat externe medium kan vervolgens alleen voor en door Time Machine gebruikt worden en niet voor andere doeleinden. Omdat het programma geïntegreerd is in MacOS laat het aan gebruikersvriendelijkheid niets te wensen over: de interface is duidelijk en alle opties spreken voor zich.

Betaalde programma's bieden meer mogelijkheden

De gratis in je besturingssysteem ingebouwde versies doen hun werk doorgaans goed maar zijn qua mogelijkheden en beveiliging beperkt, je mobiel en tablet zijn bijvoorbeeld niet inbegrepen. Externe programma's die back-up als hun focus hebben zijn flexibeler en bieden meer mogelijkheden om je back-upbehoeften naar wens in te richten. Twee merken die zich hier op richten zijn Acronis en Jottacloud. 

3. Acronis Cyber Protect Home Office Essentials

Acronis staat bekend als het toonaangevende merk voor back-upsoftware, met een solide reputatie voor het veiligstellen van data. Hun producten bieden een scala aan opties, waaronder volledige image-back-ups, incrementele en differentiële back-ups, en selectieve bestands- en mapback-ups. Met tools voor wachtwoordbeveiliging, encryptie en meer, kun je je back-ups aanpassen aan je behoeften en extra beveiligen. Acronis True Image biedt lokale back-upmogelijkheden, inclusief ondersteuning voor externe harde schijven en NAS. Acronis Cyber Protect Home Office gaat nog een stap verder door bescherming te bieden tegen ransomware en cryptojacking, en waarschuwingen te geven voor systeemkwetsbaarheden. Bovendien kun je al je mobiele apparaten back-uppen naar je computer. Met een overzichtelijke interface kun je gemakkelijk zien welke bestanden zijn geback-upt, waar ze zijn opgeslagen, en wanneer de volgende back-up gepland staat.

4. Jottacloud Personal Unlimited

Jottacloud, opgericht in 2008, is snel opkomend in de back-upmarkt. Hun dienst combineert synchronisatie tussen apparaten, cloudback-ups, privacybescherming en onbeperkte opslagruimte in een krachtige app. Deze app biedt geavanceerde AI-zoekfuncties voor foto's, waardoor je gemakkelijk afbeeldingen kunt vinden en delen. De back-upfunctie stelt gebruikers in staat om dagelijks, wekelijks of handmatig back-ups te maken van alles op hun computer, zonder opslaglimiet. Hoewel de back-upmogelijkheden iets beperkter zijn dan Acronis, compenseert de uitgebreide mobiele app en ongelimiteerde opslagruimte dit ruimschoots.

Onze persoonlijke keuze

Alleen een lokale back-up op een externe harde schijf of binnen je eigen netwerk is niet voldoende: apparatuur kan stuk gaan en zo kan je alsnog je dierbare herinneringen of documenten kwijtraken. Ook alleen opslag in de cloud is riskant – hoe goed internetbedrijven ook zijn en hoe betrouwbaar hun beveiliging ook is, er kan altijd iets gebeuren waardoor hun cloudopslag ineens (al dan niet tijdelijk) uit de lucht is. Daarom zouden wij zelf kiezen voor een combinatie: maak een back-up van de meest cruciale gegevens met Acronis en maak een back-up van al jouw bestanden en gegevens met Jottacloud. Zo weet je zeker dat je altijd bij jouw gegevens kan als onverwacht de Wet van Murphy (‘als er wat fout kan gaan zal dat ook gebeuren’) zich laat gelden.